Een Hollandse jongen aan de Ebro – E. Ruivenkamp

In 2019 wordt in het nachtkastje van een net overleden oude vrouw een schrift gevonden. Het is geschreven door haar broer Evert Ruivenkamp en getiteld `Mijn herinneringen uit het Spanje; van de vrijheidsstrijd 1936-‘39’. De vondst is uniek, niet eerder is er een dagboek gevonden van een Nederlandse Spanjestrijder en bovendien betreft het een zeer goed geschreven, uiterst fascinerend en indringend verslag van een jongeman die in een vreselijke oorlog terecht kwam. Yvonne Scholten, een kenner op het gebied van Spanjestrijders, zorgde dat het dagboek gepubliceerd werd en voorzag het van een relevant voor-en nawoord.

Ruivenkamp is een van de circa 650 Nederlandse vrijwilligers die naar het Spaanse front trekt om aan Republikeinse zijde tegen het fascisme te strijden. In zijn dagboek lees je een verslag van zijn kennismaking met het land én de oorlog. Hij schrijft over de cultuur, het eten, zijn vriendschappen en de vele meisjes op wie de een na de andere internationale vrijwilliger verliefd wordt, maar ook over de gewonden, de doden en zijn haat jegens het fascisme. Ruivenkamp lijkt constant te willen begrijpen en analyseren. Hij poogt de gedachten van de tegenstander te begrijpen en formuleert met weinig woorden hoe de oorlog steeds tragischere wendingen neemt. Halverwege het boek slaat de stemming dan ook om en word je als lezer steeds meer meegetrokken in een onmogelijke strijd. Daarmee geeft Ruivenkamp niet alleen een inzicht in zijn eigen belevenissen, zoals het verlies van zijn vrienden en een geliefde, of de honger en dorst, maar ook in de dynamiek van de oorlog zelf: hoe Europese staten zich afzijdig houden uit anticommunistische overwegingen, niet inzien dat het fascisme zegeviert en hoe ondertussen internationale vrijwilligers uit allerlei Europese landen wel de strijd aan gaan.