‘Ben je intelligent genoeg om je eigen domheid te begrijpen?’
Anekdotes over domme en wijze mensen vind je natuurlijk overal in de filosofie en in de literatuur.
Bij de Taoïsten waar ik me wel thuis bij voel, pleegt men het domme en het wijze behoorlijk te relativeren. Zo wordt er in parabels gesproken over’ …de onnozele (wat niet betekent dat hij zonder wijsheid is)… en dan iets verderop’ …de wijze (wat niet betekent dat hij zonder domheid is…’. Het is allemaal relatief.
De draagbare encyclopedie van de domheid is een uiterst grappige verzameling anekdotes en overpeinzingen over domheid en wijsheid. Ergens staat: ‘de vooruitgang laat een spoor van afgelegde wijsheden achter (…). We zijn geneigd de analyse te zien als een noodzakelijk onderdeel van het denken; moeilijker is het inzicht dat het denken zelf de valstrik is. De wijsheid is een domheid’.
Er worden enkele passages gewijd aan de Darwin Award, een prijs uitgereikt aan personen die de mensheid een dienst bewijzen (!), door zich puur door eigen domheid van het leven of van hun vruchtbaarheid te beroven…
Echt, het is leerzaam en vermakelijk.
Tot slot nog één citaat: ‘Er was eens… ‘Een koning!, zullen mijn kleine lezers meteen zeggen. Nee kinderen, jullie vergissen je. Er was eens, een stuk hout. (Uit: De avonturen van Pinocchio).
De draagbare encyclopedie van de domheid – Matthijs van Boxtel
uitgeverij Querido – prijs € 21,99
Liefde, wat kun je daar nog over schrijven?
Dit boek benadert de liefde vanuit filosofische perspectief: hoe verhoudt de mens zich tot zichzelf, tot de ander en tot de wereld, vanuit liefdes perspectief bekeken. Dit door de tijd heen, te beginnen in het mIdden oosten, enkele duizenden jaren geleden. Achtereenvolgens worden eerst de joodse, dan de griekse en romeinse culturen besproken, vervolgens het christendom, de opvattingen tijdens de middeleeuwen, de renaissance en de romantiek, om tenslotte uit te komen bij de geschriften van Levinas, Sartre en Nussbaum over liefde en menselijke betrekkingen.
In de liefde is er altijd een spanningsveld tussen ‘ik’ en ‘de ander’ – teveel van het een staat het ander in de weg
Bijvoorbeeld: in de joodse cultuur wordt de medemens niet opgevat als ‘een ander’, maar ‘net als jijzelf’. “Heb u naaste lief als uzelf’ volgt daar meteen uit, en wordt zeg maar de samenvatting genoemd van de tien geboden (de ‘tien woorden’ – volgens de auteurs). Je geeft je liefde door, eigenlijk aan ieder ander. Dit noemen we de horizontale dimensie; er is ook een verticale dimensie: de liefde naar en van god. Eigenlijk geven we de van god ontvangen liefde door aan anderen, is de bedoeling. Je kunt pas wat geven als je wat hebt, liefde voor jezelf is dus ook cruciaal.
Zo gaan de auteurs door, het levert een buitengewoon interessant en zeer leesbaar boek op. De focus van het boek is beperkt tot de wat wij noemen de westere wereld: het midden oosten en de wereld ten westen daarvan; dus oosterse, afrikaanse, enz opvattingen komen niet aan bot.
Maar evengoed van harte aanbevolen voor ieder die meer wil lezen over liefde en filosofie (en cultuurgeschiedenis).
Wat is liefde? – Gert Jan Kloens en Grethe van Duijn
uitgeverij Damon – prijs € 24,90
